بیداران در هشتادمین سالگرد آزاد‌سازی اردوگاه آشویتس کتاب «شاهدانِ دادگاه آشویتس؛ رویارویی و اندیشه‌ها» را منتشر کرد. این کتاب مجموعه‌ای از نامه‌های «اِمی بونهوفر» خطاب به دوست‌اش «ری‌چا» در باره‌ی برگزاری دادگاه آشویتس است که گروهی از شاهدان ِ بازمانده‌‌ی آشویتس ، چشم‌درچشم شماری از شکنجه‌گران خود، قرار گرفتند. «میهن روستا» سردبیر بیداران آن‌را از آلمانی به فارسی برگردانده است.

کتاب «شاهدانِ دادگاه آشویتس؛ رویارویی و اندیشه‌ها» به‌هنگام برگزاری نخستین دادگاه فرانکفورت-آشویتس در سال ۱۹۶۴ نوشته شده است. این دادگاه در شهر «فرانکفورت» آلمان برگزار شد و از ۲۰ دسامبر ۱۹۶۳ تا ۲۰ آگوست ۱۹۶۵ به طول انجامید. در این دادگاه ۲۲ نفر از نازی‌هایی محاکمه شدند که در آشویتس در سال‌های ۱۹۴۰- ۱۹۴۵ مسئولیت اجرایی داشتند. تحقیقات برای برگزاری این دادگاه از سال ۱۹۵۸ آغاز شده بود. در آن پنج‌ سال بیش از ۸۰۰ تن بازجویی شدند که ۲۳ نفر از آن‌ها متهم شناخته شد. از این ۲۳ متهم، یک تن پیش از شروع دادگاه درگذشت. دادگاه آشویتس بر اساس قانون‌های آلمان فدرال برگزار شد به وارانه‌ی دادگاه «نورنبرگ»‌ که در سال ۱۹۴۵ بر اساس قانون‌های جهانی انجام شده بود.

نامه‌های اِمی بونهوفر (Emilie "Emmi" Bonhoeffer) به ری‌چا بیش از هر چیز، گزارش‌هایی از مجموعه روند دادگاه و حضور شاهدان در آن هستند و بازتاب این رخ‌داد در جامعه و اندیشه‌ها و پرسش‌های نویسنده نامه‌ها. بونهوفر با سازمان «عفو بین‌الملل» شروع به همکاری ‌می‌کرد و همچنین در دهه ۸۰ میلادی و در دهه هشتاد زندگی در کارزاری علیه نیروگاه اتمی آمریکا فعال بود که قرار بود با هماهنگی «ناتو» در آلمان فدرال ساخته شوند. او در ۸۶ سالگی در ۱۲ مارس ۱۹۹۱ در شهر «دوسلدورف» آلمان درگذشت.

بار گذاری کنید «شاهدان دادگاه آشویتس؛ رویارویی و اندیشه‌ها»